Tóm tắt

Đặt vấn đề: Mề đay là một bệnh phổ biến, do nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra, có thể gặp ở mọi lứa tuổi. Y học cổ truyền gọi là “Ẩn chẩn” hay “Phong chẩn khối”, khi phát bệnh thì ngứa nhiều, sắc đỏ lờ mờ trong da. Vì vậy, nhằm góp phần giúp cho các y bác sĩ có thể định hướng trong thăm khám và kết hợp trong điều trị bệnh này hiệu quả hơn chúng tôi tiến hành nghiên cứu. Mục tiêu: Khảo sát tần suất xuất hiện một số chứng trạng, chứng hậu của mề đay theo y học cổ truyền và tìm hiểu một số yếu tố liên quan đến các thể lâm sàng của bệnh. Đối tượng và phương pháp: Gồm 46 bệnh nhân được chẩn đoán xác định là Mề đay đến khám tại Phòng khám Da liễu - Bệnh viện Trường Đại học Y - Dược Huế. Phương pháp nghiên cứu: Mô tả cắt ngang. Kết quả: Độ tuổi trung bình 32,89 ± 15,82, nhóm tuổi từ 20 - 29 tuổi chiếm tỷ lệ cao nhất. Phần lớn thương tổn xuất hiện có kích thước trung bình của sẩn phù là < 1,27 cm (52,2%), thời gian tồn tại thường dưới 4 giờ (76,1%) và 17,4% bệnh nhân có phù mạch kèm theo. Ban chẩn có thể xuất hiện ở bất kỳ vị trí nào trên cơ thể, màu trắng 41,3%, màu đỏ 37,0% và màu hồng 21,7%. Về lưỡi: chất lưỡi hồng 52,2%, rêu lưỡi trắng 65,2%, rêu mỏng 78,3% chiếm tỷ lệ cao nhất. 65,2% bệnh nhân có biểu hiện khó ngủ hoặc ngủ kém do khó chịu khi nổi mề đay. Về mạch: mạch phù 82,6%, mạch sác và đới sác 43,5%, mạch hữu lực 84,8% chiếm phần lớn. Các thể lâm sàng theo y học cổ truyền là: thể phong hàn (47,8%), thể phong nhiệt (26,1%), thể vị trường thấp nhiệt (13,0%), thể khí huyết lưỡng hư (13,0%). Kết luận: Qua đánh giá thương tổn phần lớn là phản ứng nhẹ với các tác nhân gây bệnh. Chứng trạng thể hiện phần lớn bệnh nhân có chính khí chưa hư suy và bệnh tà đang ở biểu. Mề đay ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ. Hai thể Phong hàn và Phong nhiệt thường gặp nhiều nhất. Có mối liên quan giữa các thể lâm sàng và tuổi, màu sắc chất lưỡi, màu sắc rêu lưỡi và tần số mạch (p < 0,05).